วันศุกร์ที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2555

บทที่ 1 - ความหมายและลักษณะทั่วไปของกฎหมายอาญา



ความหมายของกฎหมายอาญา

กฎหมายอาญา คือกฎหมายที่บัญญัติว่า การกระทำหรือไม่กระทำการอย่างใดเป็นความผิด และกำหนดโทษที่จะลงแก่ผู้กระทำความผิดไว้ด้วย กล่าวอีกนัยหนึ่ง กฎหมายอาญา คือกฎหมายที่บัญญัติห้ามมิให้มีการกระทำอย่างหนึ่งอย่างใด หรือบังคับให้มีการกระทำอย่างหนึ่งอย่างใดโดยผู้ที่ฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามจะต้องได้รับโทษ

กฎหมายอาญาแบ่งออกเป็น 3 ภาค

ภาค 1 - เป็นบทบัญญัติทั่วไป ซึ่งเป็นหลักเบื้องต้นที่จะนำไปใช้กับความผิดอาญาต่าง ๆ ได้ทั่วไป เช่น หลักเรื่องการใช้กฎหมายอาญาโทษและวิธีการเพื่อความปลอดภัย ความรับผิดในทางอาญา การพยายามกระทำความผิด ตัวการและผู้สนับสนุน การกระทำคามผิดหลายบทหรือหลายกระทง การกระทำความผิดอีก และอายุความ
ภาค 2 - ว่าด้วยลักษณะความผิดต่าง ๆ แบ่งออกเป็น 12  ลักษณะ
ภาค 3 - ว่าด้วยความผิดลหุโทษ

ความมุ่งหมายของกฎหมายอาญา

ความมุ่งหมายทั่วไป คือ ควบคุมความประพฤติของบุคคลให้อยู่ในสังคมด้วยความเรียบร้อย และยังมีความมุ่งหมายเฉพาะที่จะคุ้มครองความปลอดภัยของสังคมอีกด้วย กล่าวคือกฎหมายอาญาทำหน้าที่รักษาโครงสร้างของสังคมให้มั่นคง และรักษาความสงบสุขให้แก่สมาชิกของชุมชนโดยส่วนรวม ในการที่จะบรรลุผลตามจุดมุ่งหมายรัฐได้ใช้โทษอาญาเป็นเครื่องมือจัดการกับผู้กระทำความผิด การพิจาณาว่าพฤติกรรมอย่างใดควรบัญญัติเป็นความผิด และมีโทษหนักเบาสถานใด กฎหมายอาญาสมัยใหม่ได้คำนึงถึงข้อพิจารณา 2 ประการคือ  
  1. ส่วนที่ได้เสียสำคัญของสังคมที่จะต้องรักษาไว้
  2. ลักษณะอันเป็นภัยของผู้กระทำความผิด
ลักษณะของกฎหมายอาญามีดังนี้
  1. เป็นกฎหมายมหาชน เป็นบทบัญญัติถึงความเกี่ยวพันระหว่างเอกชนกับรัฐ
  2. เป็นบทบัญญัติว่าด้วยความรับผิดและโทษอาญา
  3. ตามปกติบังคับเฉพาะการกระทำในอาณาเขต
  4. บัญญัติไว้เป็นลายลักษณ์อักษร
  5. ไม่มีผลย้อนหลังในทางลงโทษบุคคลหรือให้รับโทษหนักขึ้น
  6. กฎหมายอาญามีผลย้อนหลังในส่วนที่เป็นคุณแก่ผู้กระทำผิด
พระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายอาญา แยกพิจารณาดังนี้
  1. กำหนดวันใช้บังคับ พ.ร.บ. ให้ใช้ประมวลกฎหมายอาญา ซึ่งให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป (มาตรา 2 แห่ง พ.ร.บ. ให้ใช้ฯ) พ.ร.บ. ให้ใช้ประมวลกฎหมายอาญาได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2499 จึงมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2499
  2. กำหนดวันใช้ประมวลกฎหมายอาญา ซึ่งให้ใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2500 เป็นต้นไป (มาตรา 3 แห่ง พ.ร.บ.ให้ใช้ฯ) การนับเวลาตั้งต้นใช้กฎหมาย เมื่อระบุให้ใช้วันใดวันเริ่มต้นของวันนั้นก็เริ่มตั้งแต่เวลา 00.00 น. ของวันนั้นเป็นต้นไป
  3. เมื่อประมวลกฎหมายอาญาใช้บังคับแล้ว จะมีผล 5 ประการ ดังที่บัญญัติไว้ในมาตรา 4 ถึง มาตรา 8 แห่ง พ.ร.บ. ให้ใช้ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายที่จะต้องยกเลิกไป
บทบัญญัติที่เป็นข้อจำกัดในการลงโทษ
  1. อำนาจในการลงโทษของรัฐมีข้อจำกัดโดยบทบัญญัติในกฎหมาย กล่าวคือ โทษจะต้องเป็นไปตามกฎหมาย
  2. ในความผิดที่กฎหมายกำหนดโทษขั้นสูงไว้ รัฐจะลงโทษผู้กระทำความผิดเกิดกว่านั้นไม่ได้ เว้นแต่จะมีเหตุเพิ่มโทษตามกฎหมาย
  3. ในความผิดที่กฎหมายกำหนดโทษขั้นต่ำไว้ รัฐลงโทษผู้กระทำความผิดต่ำกว่านั้นไม่ได้ เว้นแต่จะมีเหตุลดโทษตามกฎหมาย
  4. ในความผิดที่กฎหมายกำหนดโทษขั้นต่ำไว้และขั้นสูงไว้รัฐมีอำนาจลงโทษได้ตามที่เห็นสมควรในระหว่างโทษขั้นต่ำและขั้นสูงนั้น

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น